Sociaal veilige groep
Praat binnen je speltak, bestuur, teamleiding en vrijwilligers over sociale veiligheid. Betrek vrijwilligers, ouders, jeugdleden en eventuele andere betrokkenen bij concrete stappen die gezet worden om de groep sociaal veiliger te maken. Dit kan zowel voorafgaand aan besluitvorming als tijdens de implementatie van de stappen. Door te praten over sociale veiligheid zorg je er voor dat het onderwerp meer gaat leven. Hierdoor wordt het ook makkelijker om ongewenste situaties te bespreken. Zorg altijd voor een veilige omgeving waarin met respect voor elkaar wordt gereageerd. Er zijn verschillende werkvormen en methoden beschikbaar. Kijk ook op de pagina Fysieke en mentale gezondheid voor informatie over die thema's.
Zorg er voor dat informatie over sociale veiligheid binnen je Scoutinggroep en of regio goed te vinden is op de eigen website. Vermeld duidelijk wat je doet om de groep sociaal veilig te maken en behouden. Denk bijvoorbeeld aan het benoemen en verwijzen naar de gedragscode van Scouting Nederland, het aannamebeleid van nieuwe vrijwilligers, het VOG beleid en de contactgegevens van de vertrouwenspersoon. Ook kan je aangeven wat jullie doen om incidenten op te lossen. Door deze informatie te plaatsen op de website laat je zien dat je sociale veiligheid serieus neemt.
Cyclus veilige groep
Als bestuur is het belangrijk dat je regelmatig stilstaat bij het onderwerp sociale veiligheid. Om je daarin wat handvaten te geven, is dit stappenplan ontwikkeld. Je kan dit stappenplan er bijvoorbeeld jaarlijks even bij pakken om te kijken hoe jullie ervoor staan.
Risico's in kaart brengen
Een onderdeel van de cyclus een sociaal veilige groep is het in kaart brengen van de risico's. Hoe doe je dat precies?
Kijk binnen je groep, regio of team wie er veel met minderjarigen werkt, op welke momenten en in welk kader. Welke risico’s voorzie je daar en welke maatregelen ga je treffen om jouw Scoutingonderdeel veiliger te maken?
Stel een projectgroep samen en breng de risico’s in kaart. Het is verstandig om de projectgroep te laten bestaan uit personen die met een verschillende blik kijken naar sociale veiligheid. Bijvoorbeeld ouders, leiding, de vertrouwenspersoon en bestuur. Voor het maken van een risico-inventarisatie kun je gebruik maken van twee werkvormen van inveiligehanden.nl en hun checklist met risicofactoren. Wat kan wel en wat kan niet? En hoe zorg je er met elkaar voor dat je een sociaal veilige omgeving biedt om het Scoutingspel te spelen? Ontdek welke stappen er binnen de groep gezet moeten worden op het gebied van sociale veiligheid door het Power Up Your Game-spel met de sociale veiligheid-uitbreiding te spelen. Ga met de verbeterpunten aan de slag die uit de risico-inventarisatie naar voren zijn gekomen. Met de werkvorm “Prioriteiten bepalen” van inveiligehanden.nl kan de projectgroep een korte- en lange termijnplan opstellen.
Scouting Academy
Vrijwilligers moeten weten hoe ze op een veilige manier met minderjarigen om kunnen gaan; waar liggen de grenzen in het contact en wat moeten ze doen wanneer ze grensoverschrijdend gedrag signaleren in de organisatie? Beide onderwerpen zijn onderdeel van het opleidingstraject voor de leidingkwalificatie binnen Scouting Academy. In de methodiekenbank vind je veel spellen om sociale veiligheid bespreekbaar te maken.
Gedragscode toepasbaar maken op de groep
Aan de hand van kernwoorden gaan deelnemers zelf de regels van de gedragscode bedenken. Vervolgens wordt bekeken wat de regels echt zijn en wat de gedragscode er over zegt.
Omgangsregels maken
Omgangsregels zijn afspraken over hoe je met elkaar omgaat. Je kunt omgangsregels maken voor de gehele Scoutinggroep, maar ook voor losse speltakken. Zo bepaal je samen wat wel en niet kan. Door omgangsregels te bespreken en samen vast te stellen, heb je het op een positieve manier over sociale veiligheid in je groep. Iedereen weet wat de normen zijn en ook wat ongewenst gedrag is. Meer informatie vind je in het infoblad over omgangsregels. Een hulpmiddel om omgangsregels vast te stellen vind je bij de werkvormen en methodieken.
In deze PDF vind je uitleg over hoe je omgangsregels kan maken en verschillende werkvormen die je daarbij kan gebruiken.
Power Up Your Game - sociale veiligheid-uitbreiding
Wat kan wel en wat kan niet? En hoe zorg je er met elkaar voor dat je een sociaal veilige omgeving biedt om het Scoutingspel te spelen? Ontdek welke stappen er binnen de groep gezet moeten worden op het gebied van sociale veiligheid door het Power Up Your Game-spel met de sociale veiligheid-uitbreiding te spelen.
Activiteitenbank
Door het spelen van een spel kan een thema/onderwerp op een speelse manier bespreekbaar worden gemaakt en bij zowel jeugd- als kaderleden bewustwording worden gecreëerd. Ook lastige onderwerpen lenen zich hiervoor. Denk aan: pesten, alcohol & drugs, vooroordelen en seksualiteit. Spelsuggesties met betrekking tot sociale veiligheid zijn te vinden op de activiteitenbank van Scouting Nederland.
Discriminatie
Diversiteitenspel: Door het spelen van dit spel ervaar je hoe diversiteit en discriminatie in de samenleving/binnen een groep kan zijn. Het spel vind je terug in de activiteitenbank van Scouting Nederland.
Mensen met een beperking: Handboek en notitie over hoe kinderen met een beperking mee kunnen doen met Scoutingactiviteiten.
Centrum veilige sport e-learning: Leer welke vormen van discriminatie er zijn en wat jij kan doen.
www.discriminatie.nl: uitleg wat discriminatie is, cijfers en hoe je het kan melden.
Pesten
Pesten kan overal voorkomen, ook bij Scouting. Als leidinggevende wil je er natuurlijk voor zorgen dat kinderen zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. Het zorgen voor een omgeving waarbinnen vrijwilligers en jeugdleden op een respectvolle manier met elkaar omgaan, is hierbij erg belangrijk.
In de trainingen en kompassen voor leiding (Beverkompas, Welpenkompas, Scoutskompas en in de Explorergids) wordt ingegaan op pesten en hoe je het kunt voorkomen. Meer informatie over pesten en de preventie hiervan vind je ook in het infoblad pesten. Het beste is natuurlijk om ervoor te zorgen dat de sfeer in de groep zo goed en gezellig is, dat er geen pestgedrag voorkomt. In zo'n omgeving heeft iedereen respect voor elkaar en laten de scouts elkaar in hun waarde.
Het spel Be cool! is bedoeld om te praten over respect, het op een goede manier met elkaar omgaan, samenwerken in verschillende situaties, het ervaren van respect door verschillende opdrachten en het leren van feiten.
nog op activiteitenbank zetten en button maken
Er is veel informatie beschikbaar op internet en bij andere organisaties over pesten en hoe je het kunt voorkomen.
Nederlands Jeugdinstituut (NJI): het NJI heeft een speciale pagina over pesten. Je vindt hier informatie over de achtergronden, cijfers, maar ook praktische hulpmiddelen en tips over hoe het gesprek over pesten aan te gaan via nji.nl/pesten
Stop pesten nu: deze organisatie is een kennis- informatie- en expertisecentrum met informatie over pesten & online pesten. Zij kunnen je adviseren over de stappen die je kunt nemen om pesten te voorkomen en wat je kan doen als je er mee te maken krijgt. Op de website vind je onder andere gratis lesmateriaal en factsheets. Ook geven zij trainingen en opleidingen gericht op bewustwording en preventie via stoppestennu.nl.
Stichting omgaan met pesten: ontdek wat je kan doen tegen pesten. Pak signalen op en voorkomen pesten. De stichting biedt verschillende lespakketten aan via omgaanmetpesten.nl.
Centrum Veilige Sport: via het centrum veilige sport kan je een e-learning volgen over pesten via centrumveiligesport.nl
‘TOKTOK, herrie in het hok’: dit is een spel over pestgedrag en heeft ook een link met social media via ymcajeugdwerk.nl
