Gemeenteraadsverkiezingen en 'ravijnjaar' 2026

Het is niet in te schatten hoe gemeenten omgaan met bezuinigingen ten opzichte van het jeugd- en jongerenwerk en de situatie zal in iedere gemeente anders zijn. Sommige gemeenten zullen kiezen voor de kaasschaaf, (een klein beetje bezuinigen op alles), maar bij andere zullen er fundamentele keuzes gemaakt worden. Het kan ook zijn dat er juist op sommige thema’s geïnvesteerd gaat worden om andere kosten in de toekomst lager te maken. Niet alle Scoutinggroepen in Nederland krijgen subsidie van de gemeente, maar bezuinigingen kunnen ook op andere manieren invloed hebben op onze activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan huurverhoging, hogere belastingen (ozb, afval, toeristenbelasting) of leges (vergunningen) of het bezuinigen op personeel waardoor er minder aandacht is voor onderwerpen die voor ons belangrijk zijn.

Iedere gemeente maakt in het najaar de begroting voor het jaar erop. Dat betekent dat de ambtenaren nu al bezig zijn met de begroting voor 2026, en in kaart brengen waar ze op kunnen bezuinigen. De meeste gemeenteraden stemmen rond oktober of november over de begroting voor het jaar erop. In de tussentijd is het mogelijk om invloed uit te oefenen.

De eerste groepen zijn al aan de slag, om aandacht te vragen voor de gevolgen voor Scouting van een mogelijk bezuiniging. Ben je nog niet begonnen, dan is het nu het moment om in actie te komen. De juiste route is per gemeente anders, maar wij raden de volgende 5 stappen aan:

• Zoek samenwerking met de andere Scoutinggroepen in je gemeente (indien deze er zijn), trek samen op en maak samen een plan;
• Overweeg ook samenwerking met andere (jeugd)organisaties die activiteiten in de vrije tijd organiseren (zoals sport en cultuur), informeer wat zij van plan zijn om te doen en of zij mogelijk samen met jouw vereniging willen werken aan behoud van financiële ondersteuning van activiteiten voor jongeren.

Neem contact op met je vaste aanspreekpunt bij de gemeente, om te informeren naar de plannen. Heb je nog geen aanspreekpunt bij de gemeente? Dan is dit een uitgelezen moment om dat te krijgen. Er zijn meerdere routes naar succes, maar deze werken vaak goed:

• Een e-mail naar de wethouder met ‘jeugd’ in zijn portefeuille (de portefeuilleverdeling én mailadressen vind je op de website van de gemeente);
• Een raadslid (bij voorkeur van een grote partij, en het liefst eentje die in de coalitie zit) met ‘jeugd’ of ‘sport’ in de portefeuille. Op de website van de lokale politieke partij vind je hun e-mail en soms zelfs telefoonnummer;
• Een ambtenaar van de afdeling ‘jeugd’ of ‘sport’, te vinden via het algemene telefoonnummer van de gemeente.

De lobby rondom bezuinigingen kun je op een aantal manieren aanpakken. Het is sterk om dit vanuit de kracht van Scouting te doen en niet vanuit angst om subsidie te verliezen. We mogen trots zijn op onze impact op de ontwikkeling van kinderen en jongeren en de bijdrage die we leveren aan de samenleving en daar mag de overheid bij ondersteunen.

• Denk na over jullie (gezamenlijke) boodschap en plan een aantal acties en activiteiten;
• Zorg dat je de komende tijd zichtbaar bent als Scouting (voor zover je dat al niet deed). In maart 2026 zijn ook de gemeenteraadsverkiezingen en daarbij is het belangrijk dat partijen de jeugd (en jeugdorganisaties) niet vergeten als ze deze zomer starten met het schrijven van hun verkiezingsprogramma’s;
• Informele beïnvloeding: Vraag of je langs mag komen bij de fractievergadering van een politieke partij om je situatie en het belang van Scouting uit te leggen, en wat de impact kan zijn van eventuele bezuinigingen;
• Formele beïnvloeding: Maak gebruik van mogelijkheden voor het geven van een reactie (sommige gemeenten organiseren bijeenkomsten waar je mag meepraten), het informeren van college en raadsleden of het inspreken tijdens (commissie) vergaderingen;
• Betrek je eigen jongeren (onder de 30) bij het geven van de boodschap over het belang van Scouting, zij hebben een sterk verhaal!

Onderstaande tekst is handig om te gebruiken in gesprek met de gemeente. Je verwijst hiermee naar de taak van de gemeente, waar deze plaatsvindt in de visie van het Rijk en hoe ons Scoutingprogramma hierin past en een belangrijk onderdeel is en moet blijven in het gemeentelijk beleid.

Jeugdbeleid is gemeentelijk beleid. Het Rijk gaat in de Hervormingsagenda Jeugd, de huidige visie van het Rijk op de jeugd(zorg), uit van vertrouwen in en versterking van de directe leefomgeving en de sociale basis. Onderdeel hiervan is toegang tot (sport) verenigingen, jongerenwerk, bibliotheken, parken, speeltuinen en andere publieke voorzieningen. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij gemeenten.

Scouting is, als vorm van niet-formeel leren, samen met andere vormen van georganiseerde vrije tijd, essentieel voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. We zijn daarmee een onderdeel van de sociale en pedagogische basis in de samenleving. We leveren met onze activiteiten een grote bijdrage aan de fysieke en mentale gezondheid van de jeugd. Het sociale netwerk en de activiteiten van een Scoutingvereniging zorgt ervoor dat kinderen en jongeren zich kunnen ontwikkelen. Scouts maken zich spelenderwijs soft skills eigen die de rest van hun leven, ook in hun werk, van grote waarde zijn. Leren samenwerken, leidinggeven, aanpakken, rekening houden met elkaar, leren vertrouwen op elkaar, initiatief tonen, noem maar op.

Scouting is niet alleen van waarde voor de samenleving door de bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling van jongeren, maar ook door de impact op de omgeving. Al op jonge leeftijd leren scouts dat iets doen voor een ander of de samenleving leuk en belangrijk is. Scouts zijn vaak betrokken bij lokale evenementen, de Dodenherdenking op vier mei en zijn maatschappelijk actief bij bijvoorbeeld NLDoet, de Landelijke Opschoondag, de Natuurwerkdag en het inzamelen van geld bij rampen of voor bijvoorbeeld Jantje Beton.

Het Rijk geeft aan dat versterken van de sociale basis essentieel is om de steeds hogere kosten en oplopende wachtlijsten in de jeugdzorg in de toekomst te voorkomen. Door te investeren in Scouting en andere vormen van georganiseerde vrijetijdsbesteding in het sociaal domein, wordt voorkomen dat die kosten nog hoger worden. De jaarlijkse subsidie voor Scoutinggroepen in een gemeente, is over het algemeen een fractie van de kosten die gemaakt worden voor kinderen en jongeren die uiteindelijk in een jeugdzorgtraject terecht komen.

Scouting wil er zijn voor alle kinderen en daarvoor is het belangrijk dat deelname aan Scoutingactiviteiten betaalbaar blijft, ook voor kinderen uit gezinnen met een smalle beurs. Door de inzet van heel veel bevlogen en deskundige vrijwilligers, een grote mate van eigen redzaamheid en het betrekken van de jeugd bij (sponsor)acties, nemen Scoutinggroepen zelf al verantwoordelijkheid om de contributie betaalbaar te houden.

Door onze brede basis aan activiteiten en onze integrale benadering van de jeugd valt Scouting in het gemeentelijk beleid vaak tussen wal en schip. Het valt niet onder sport, niet onder cultuur, niet onder onderwijs, en niet onder jeugdzorg, terwijl het wel aan al die thema’s bijdraagt.

Het Scoutingprogramma wordt georganiseerd vanuit een methodiek (de spelvisie) welke in (bijna) alle landen op de wereld succesvol wordt gebruikt. Wekelijks zijn meer dan 65 miljoen kinderen en jongeren als scout actief! Onze vereniging wordt gedragen door enthousiaste vrijwilligers die getraind zijn om op een veilige en verantwoorde manier uitdagende activiteiten voor de jeugd te organiseren. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan een sociaal veilige omgeving, waar kinderen zichtzelf kunnen zijn, zich optimaal kunnen ontwikkelen en waar geen plek is voor ongewenst gedrag, zoals uitsluiting en pesten.

Scouting speelt een cruciale rol in het jeugdbeleid en de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Door te investeren in Scouting en andere vormen van georganiseerde vrijetijdsbesteding, kunnen gemeenten bijdragen aan het versterken van de sociale basis en het voorkomen van hoge kosten in de jeugdzorg. Scouting biedt niet alleen waardevolle leerervaringen en soft skills, maar draagt ook bij aan de fysieke en mentale gezondheid van de jeugd en de maatschappelijke betrokkenheid. Het is essentieel dat deelname aan Scoutingactiviteiten betaalbaar blijft voor alle kinderen, ongeacht hun achtergrond, en dat Scouting erkend wordt als een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid.

Met vriendelijke groet,
[naam voorzitter Scoutinggroep]

Heb je hierbij hulp nodig of wil je graag jouw ervaringen delen? Doe dit met een mail naar info@scouting.nl o.v.v. 'Gemeente 2026'.