Ledenontwikkeling in 2020
2020 was in alle opzichten een bijzonder jaar. Er gebeurde echter in de ledenontwikkeling van Scouting in Nederland iets bijzonders. We groeiden in zowel het aantal jeugdleden als de volwassen leden en dat is sinds november 2018 niet meer voorgekomen. Sinds mei 2006 hebben we nog nooit zoveel leden gehad dan aan het eind van de maand december. We telden 114.091 geregistreerde leden in Scouts Online op 31 december 2020.
Hebben we dan helemaal geen last gehad van de gevolgen van de coronamaatregelen?
Wel degelijk, van maart 2020 tot en met juni 2020 was ons verschil met het jaar ervoor (maart 2020 - maart 2019, april 2020 - april 2019, etc.) opgelopen tot –2000 leden ten opzichte van 2019 (zie onderstaande grafiek). We hebben duidelijk last gehad van de eerste lockdown. Dit hebben we echter vanaf juni om te weten buigen tot een verschil van +2713 in december 2020. Mede doordat we weer fysiek konden draaien, maar ook door de veerkracht die veel groepen hebben laten zien in de aanpak van coronaproof programma’s (online en fysiek). Wat zou het mooi zijn als we in 2021 nogmaals onze veerkracht kunnen tonen, mede in deze tweede lockdown. Als dat lukt dan komen we als totale vereniging sterker uit de coronacrisis dan we erin gingen.
Ledenaantallen in 2020
Wanneer we verder inzoomen in de grafieken over de ledenontwikkeling (jeugdleden en volwassenen) van de afgelopen 5 jaar aan het eind van de maand, ontdek je nog meer. Je ziet een duidelijke seizoensinvloed, waarbij we in november/december altijd de hoogste aantallen hebben en in september altijd de laagste aantallen. Veel groepen en regio’s laten dezelfde vorm in hun ledenontwikkeling zien. De gebruikte aantallen komen uit Scouts Online, en zijn dus afhankelijk van wanneer gegevensbeheerders van (vooral) groepen nieuwe leden aanmelden en gestopte leden afmelden. In de praktijk loopt dit 1 á 2 maanden achter de werkelijkheid aan. We weten dat de meeste leden stoppen aan het eind van het seizoen (juli/augustus), dit is in september meestal wel verwerkt in Scouts Online. Daarnaast zijn alle kijkers die inschrijven ook niet gelijk in september verwerkt, maar zie je dat dit eind december wel het geval is.
Ledenaantallen jeugdleden
We zitten inmiddels in de tweede lockdown van december 2020 en januari 2021. Welke invloed dat gaat hebben is niet gemakkelijk te voorspellen, maar we kunnen wel proberen de ervaringen van de vorige lockdown mee te nemen. Als we inzoomen op de jeugdleden t/m 21 jaar, zagen we eveneens de grootste verschillen met het voorgaande jaar sinds 2006. Wel geldt hier de kanttekening dat de dalende trend bij de jeugdleden al in oktober 2018 ingezet is, en als je de verminderde groei in de jaren daarvoor meeneemt zie je al een daling in de groei vanaf januari 2017.
Instroom
In maart, april en mei 2020 zagen we een forsere daling in de instroom van nieuwe leden. Er kwamen in die periode bijna geen nieuwe leden bij, terwijl er in andere jaren tussen de 1000 en 1500 nieuwe leden lid werden. Daarbij heeft de zomer ons veel goed gedaan. We mochten weer iets meer en dat heeft na de zomer geresulteerd in een ongekende instroom van meer dan 4000 nieuwe leden in oktober 2020.
Uitstroom
Gelukkig daalde in dezelfde periode ook de uitstroom van leden. Waar we in de situatie van de jaren ervoor 750-1000 leden per maand moesten laten gaat, daalde dit in april 2020 tot onder de 500 leden. En deze trend bleef het gehele jaar zichtbaar.
Met alle nieuwe leden erbij en uitgeschreven leden eraf, zijn we gegroeid en zitten we in december 2020 op 82.086 jeugdleden t/m 21 jaar. Een aantal wat we voor het laatst in 2010 aangetikt hebben. We kunnen echter niet op onze lauweren gaan rusten. Begin 2020 droogde onze instroom op, wat nu waarschijnlijk weer zal gaan plaatsvinden. Naar verwachting gaan we in de eerste twee maanden tussen de 1000 en 2000 (tussen de 1,2-2,4%) nieuwe leden missen. Als we proberen onze huidige leden vast te houden dan kan het daarbij blijven.
Als we echter te maken krijgen met het uitstellen van opzeggingen en leden gaan massaal opzeggen in het voorjaar, zouden we maar zo onze winst van het najaar als sneeuw voor de zon kunnen zien verdwijnen. Kortom, richt je als groep op het houden van de verbinding met je leden om te voorkomen dat ze opzeggen, en laat je zodra dat kan je fysiek zien in je wijk, buurt of dorp. Dit alles om voor de zomer weer voldoende aanwas van nieuwe leden te hebben om zo een eventuele 'opzeggolf' in 2021 op te kunnen vangen.
Volwassen leden
En hoe zit dat dan met de volwassenen? We hebben een zeer stabiele groep leden van 32.000 volwassenen. Dit zijn alle volwassenen exclusief de roverscouts, die ingeschreven staan bij Scouting Nederland. We hebben sinds 2006 nog nooit zoveel volwassen leden gehad en zijn de afgelopen 5 jaar gestegen van net onder de 30.000 naar boven de 32.000 volwassenen.
Toch is in de jaarverschillen een dalende groeitrend zichtbaar. Wel wat lastig te zien, maar in 2020 het duidelijkst. We hebben nog steeds een positief saldo maar in september hadden we voor het eerst sinds 2016 een verschil met het jaar ervoor van minder dan +100 leden. 2021 staat in het teken van het jaar van de vrijwilliger, dus laten we ook met z’n allen kijken of we deze trend kunnen breken. Dat moet toch kunnen? Wat we bij onze jeugdleden laten zien en met het enthousiasme en veerkracht van veel groepen geloof ik daar zeker in.
Zelf aan de slag met statistieken
Medio maart 2021 komt het dataexplorerteam in samenwerking met het GISteam van Scouting Nederland met nieuwe GroepsGPS rondom de ledenontwikkeling voor groepen en regio’s. We hopen met deze tool jullie net als in 2017 een handvat te bieden om je strategie rondom ledenontwikkeling vorm te geven. Kun je niet wachten, kijk dan alvast in Scouts Online onder het kopje Managementinformatie, daar vind je veel gegevens van je groep of regio. Mocht je vragen hebben dan kan je die natuurlijk altijd stellen aan info@scouting.nl.
Heel veel succes met jullie ontwikkelingen!
Roel Ossewold
Teamcoördinator Landelijk team Groepen en regio’s